Współczesne tempo życia sprawia, że coraz więcej rodzin w Poznaniu decyduje się na terapię, by lepiej zrozumieć siebie i poprawić wzajemne relacje. Terapia rodzin pomaga zauważyć, jak silny wpływ na dorosłe życie mają doświadczenia z dzieciństwa – często to one kształtują nasze emocje, wzorce zachowań i sposób, w jaki budujemy bliskość z innymi.
Kiedy dziecko opiekuje się rodzicem
Opieka dziecka nad rodzicem „ponad siły” jest doświadczeniem, które może mieć trwałe konsekwencje dla dorosłego życia. Profesor Katarzyna Schier w książce „Dorosłe Dzieci” zwraca uwagę:
“Osoby, które [ w dzieciństwie] opiekowały się ‘ponad siły’ instrumentalnie lub emocjonalnie swoimi rodzicami, często cierpią na depresję, wykazują niskie poczucie własnej wartości, przeżywają wzmożony wstyd i poczucie winy. Niejednokrotnie mają problemy w relacjach z innymi ludźmi, unikają bliskości, dewaluują swoje ciało, cierpią na zaburzenia seksualne i choroby psychosomatyczne. Niekiedy, demonstrując przed sobą i przed światem obraz ‘pseudodorosłości’, uważają się za bardziej od innych dojrzałe i dobrze (lepiej) przystosowane społecznie.”
Dziecko, które musi pełnić funkcję opiekuna emocjonalnego lub praktycznego wobec rodzica, szybko uczy się tłumić własne potrzeby i emocje. Taka „pseudodorosłość” może wydawać się zaletą w oczach otoczenia. Jednak w rzeczywistości prowadzi do trudności w relacjach z innymi, braku zaufania i problemów w nawiązywaniu bliskości w dorosłym życiu. Często osoby te unikają intymności, mają trudności z akceptacją siebie i własnego ciała. Wewnętrzny krytyk, który ukształtował się w dzieciństwie, towarzyszy im przez lata.
Konsekwencje w dorosłym życiu
Efekty dziecięcej opieki ponad miarę mogą przejawiać się w wielu obszarach życia dorosłego. Osoby, które doświadczyły nadopiekuńczości w dzieciństwie, częściej borykają się z depresją, lękiem, poczuciem winy i wstydu. Ich relacje z partnerami bywają napięte, powierzchowne lub nacechowane lękiem przed odrzuceniem. W pracy i w kontaktach społecznych często wydają się nadmiernie odpowiedzialne, dojrzałe i samowystarczalne. Jednak w głębi duszy odczuwają brak bezpieczeństwa oraz wsparcia emocjonalnego, którego nie otrzymali w dzieciństwie.
Często próbują rekompensować sobie te braki poprzez nadmierne poświęcanie się w dorosłych relacjach, stawiając potrzeby innych ponad własne. Nieświadomie powielają schematy rodzicielskie, które obserwowali w domu. Tłumią swoje emocje, podporządkowują się, przejmują odpowiedzialność za innych ponad własne możliwości. Takie wzorce mogą utrudniać im tworzenie zdrowych granic, poczucie własnej wartości oraz prawdziwe, bliskie więzi z innymi.
Poznań | Terapia rodzin i małżeńska jako wsparcie
W dorosłym życiu często pojawiają się trudności, które mają swoje źródło w doświadczeniach dzieciństwa, takich jak nadopiekuńczość czy brak emocjonalnego wsparcia. Dorosłe osoby, które musiały pełnić rolę opiekuna dla rodzica, często borykają się z powtarzającymi się schematami. Należą do nich nadmierne poświęcanie się dla innych, tłumienie własnych emocji czy przejmowanie odpowiedzialności ponad swoje możliwości. Te wzorce mogą utrudniać tworzenie zdrowych granic, prawdziwych relacji i poczucia własnej wartości.
Terapia rodzinna jest pomocna zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci, które przeżywają trudności w relacjach rodzinnych. Spotkania z psychologiem pozwalają zrozumieć mechanizmy powstałe w dzieciństwie. Dają możliwość rozpoznania własnych potrzeb i potrzeb dzieci oraz nauczyć się wyrażać emocje w bezpieczny sposób. Dzięki temu rodzice uczą się budować granice, które chronią przed nadmiernym obciążeniem emocjonalnym i pozwalają dzieciom rozwijać się w zdrowym, wspierającym środowisku.
Równolegle terapia małżeńska pozwala partnerom odbudować komunikację i wzajemne wsparcie. Często dorośli nieświadomie przerzucają swoje problemy na dzieci, dlatego warto pracować nad trudnościami w związku wspólnie z psychologiem.
Dorosłe osoby, które w dzieciństwie musiały przejąć rolę opiekuna, często wchodzą w związki w sposób nieświadomy. Nadmiernie podporządkowując się, albo próbując kontrolować partnera. Terapia pomaga zrozumieć te wzorce i uczyć się zdrowych relacji opartych na równowadze, empatii i wzajemnym wsparciu. Daje to poczucie bezpieczeństwa zarówno dorosłym, jak i dzieciom.
Jeśli interesuje Cię temat budowania zdrowych relacji rodzinnych, warto przeczytać wpis: Terapia rodzin – jak budować zdrowe relacje mimo kryzysów?
Poznań | Terapia rodzin – Jak przepracować dzieciństwo?
Proces pracy nad konsekwencjami wczesnej opieki ponad siły jest długotrwały i wymaga cierpliwości. Pierwszym krokiem jest uświadomienie sobie, że potrzeba ciągłej odpowiedzialności i nadmiernej kontroli jest pozostałością z dzieciństwa, a nie wyznacznikiem wartości dorosłej osoby. Następnie można pracować nad akceptacją siebie, wyrażaniem emocji i nauką zdrowych granic w relacjach.
Dzięki terapii rodzin i małżeńskiej osoby dorosłe uczą się, że opieka nie musi oznaczać utraty siebie, a bliskość w związku nie polega na ciągłym podporządkowaniu się potrzebom innych. W efekcie poprawia się jakość relacji, a dzieci obserwują wzorce zdrowego funkcjonowania emocjonalnego.