Trauma to temat, który zyskuje coraz więcej uwagi w psychologii, a jej długotrwałe skutki mogą być odczuwalne nie tylko przez osoby, które bezpośrednio jej doświadczyły, ale również przez ich dzieci i wnuki. Jak pokazują badania, w Polsce aż 19% osób ma objawy zespołu stresu pourazowego (PTSD), co jest wynikiem znacznie wyższym niż światowa średnia, wynosząca 5-10%. Wiele wskazuje na to, że ogromny wpływ na tę sytuację ma nieprzepracowana trauma związana z II wojną światową, przekazywana z pokolenia na pokolenie. W takich przypadkach kluczową rolę odgrywa psycholog, będący specjalistą od traumy, który pomaga osobom borykającym się z jej skutkami wrócić do równowagi emocjonalnej.
Jak Trauma Przechodzi na Kolejne Pokolenia?
W Polsce trauma wojennych przeżyć nadal wywiera wpływ na kolejne pokolenia. Jak zauważa prof. Marcin Rzeszutek z Uniwersytetu Warszawskiego, “sprzyja temu nieprzepracowana, transgeneracyjna trauma jeszcze z czasów II wojny światowej”. Badania pokazują, że osoby, które wychowywały się w rodzinach, gdzie otwarcie mówiło się o wojennych traumach, rzadziej cierpią na PTSD. Niestety, w wielu polskich rodzinach trudne tematy były przez lata tematem tabu. Sprawiało to, że trauma nie była uznawana ani przetwarzana. Milczenie wokół traumatycznych wydarzeń może pogłębiać ból i przenosić go na kolejne pokolenia, tworząc błędne koło.
Zjawisko to wyjaśnia prof. Maja Lis-Turlejska. Jej badania pokazują, że nawet 29-39% ocalałych cywili w Polsce po II wojnie światowej cierpiało na PTSD. Dla porównania, w Austrii wskaźnik ten wynosił zaledwie 2%, a w Niemczech – 10%. Wpływ wojny na społeczeństwo polskie był więc olbrzymi, a jej skutki widać do dziś.
Psycholog Od Traumy – Kiedy Szukać Pomocy?
Trauma może mieć wiele twarzy – od wspomnień związanych z wojną, przez groźne wypadki, przemoc, aż po stresującą pracę. U części osób, które doświadczyły traumatycznych wydarzeń, rozwija się PTSD. Objawia się ono natrętnymi myślami, koszmarami sennymi, halucynacjami, a także silnym napięciem psychofizycznym. Symptomy te mogą sprawiać, że osoba unika sytuacji, które przypominają jej o traumie, co dodatkowo utrudnia normalne funkcjonowanie.
W takich przypadkach warto skonsultować się z psychologiem od traumy. Specjalista ten jest w stanie pomóc w przepracowaniu traumatycznych doświadczeń, a także w radzeniu sobie z objawami PTSD. Psychoterapia oparta na zrozumieniu mechanizmów działania traumy i jej skutków może przyczynić się do przerwania cyklu przekazywania traumy na kolejne pokolenia.
Dlaczego Ważne Jest Mówienie o Traumach?
Badania jednoznacznie pokazują, że otwarte mówienie o traumach może przyczynić się do zmniejszenia ryzyka rozwoju PTSD. Zamiast ukrywać trudne przeżycia, warto stworzyć przestrzeń, w której zarówno dorośli, jak i dzieci będą mogli rozmawiać o swoich uczuciach. Zdaniem psychotraumatologów, brak takiej przestrzeni może prowadzić do poważnych konsekwencji na poziomie emocjonalnym i społecznym.
Jak zauważa prof. Rzeszutek, trauma, która nie została przepracowana, może wpływać na kolejne pokolenia, nawet jeśli nie były one bezpośrednio jej świadkami. Dlatego tak ważne jest szerzenie wiedzy na temat PTSD i roli, jaką trauma odgrywa w naszym życiu. Tylko poprzez zrozumienie i otwartą komunikację możemy zmniejszyć jej wpływ na nasze społeczeństwo.
Jak Psycholog od Traumy Może Pomóc?
Psychologowie specjalizujący się w pracy z traumą wykorzystują różne metody terapeutyczne. Należą do nich terapia poznawczo-behawioralna, terapia EMDR (odwrażliwianie za pomocą ruchu gałek ocznych) czy terapia Gestalt. Terapia może pomóc pacjentom nie tylko w radzeniu sobie z objawami PTSD, ale także w budowaniu zdrowych mechanizmów obronnych. Pozwolą one na lepsze radzenie sobie z trudnymi emocjami w przyszłości.
W obliczu coraz wyraźniejszych skutków traum z przeszłości, zarówno na poziomie jednostkowym, jak i społecznym, rola psychologa od traumy staje się niezwykle istotna. Nieprzepracowana trauma nie tylko wpływa na życie osoby, która jej doświadczyła, ale także na życie jej dzieci i wnuków. Ważne jest, aby nie milczeć na temat trudnych przeżyć i szukać wsparcia, kiedy trauma staje się ciężarem nie do udźwignięcia. Terapia może stać się pierwszym krokiem do przerwania błędnego koła cierpienia. Pomoże też w zbudowaniu zdrowej, pełnej relacji z samym sobą i innymi.