Nie każdą ranę da się zabliźnić słowami. Czasem to, co wydarzyło się w przeszłości, zostaje w człowieku jak „obce ciało” – bolesne, nieruchome, wciąż obecne, choć często niewidoczne. Właśnie wtedy pomocny może być psycholog traumy – specjalista, który rozumie, że nie wszystkie doświadczenia da się w pełni przepracować, ale można nauczyć się z nimi żyć inaczej.
Nie każdą traumę da się oswoić – i to jest w porządku
„Czy można przepracować wszystkie traumatyczne wydarzenia i sprawić, by stały się przedmiotem operacji myślowych? Prawdopodobnie nie. Niektórych przeżyć nie sposób osłabić i przekształcić – z powodu ich intensywności. Niektóre trzeba pozostawić jako ‘obce ciała’ z nadzieją, że czas i lepsze przeżycia osłabią ich traumatyczną naturę.”
– Caroline Garland, Czym jest trauma
To mocne słowa, ale niezwykle prawdziwe. Część ludzi po doświadczeniu przemocy, wypadku, zaniedbania czy przewlekłego stresu żyje dalej – na zewnątrz funkcjonując “normalnie”, wewnątrz niosąc cierpienie, którego nie da się nazwać. Psycholog traumy nie oferuje cudownej recepty. Zamiast tego – uważność, narzędzia, bezpieczną przestrzeń i cierpliwość.
Psycholog traumy – Co odróżnia go od innych specjalistów?
Psycholog traumy specjalizuje się w pracy z osobami, które doświadczyły silnych, przekraczających możliwości adaptacyjne wydarzeń. Rozumie mechanizmy obronne organizmu (np. dysocjację, zamrożenie, somatyzację) i potrafi pomóc osobie wyjść z chronicznego trybu przetrwania.
Do najczęstszych tematów, z jakimi trafiają pacjenci, należą:
- trauma rozwojowa i relacyjna (np. zaniedbanie emocjonalne w dzieciństwie),
- przemoc fizyczna, seksualna lub psychiczna,
- wypadki, katastrofy, wojna,
- utrata bliskich w nagłych, dramatycznych okolicznościach,
- PTSD (zespół stresu pourazowego).
Psycholog traumy pracuje nie tylko „na poziomie myśli”. Wie, że ciało pamięta – dlatego wspiera również w regulacji układu nerwowego, napięć mięśniowych, oddechu, pracy z odczuciami somatycznymi.
Jak wygląda leczenie traumy?
Praca z traumą to proces, który może przebiegać w różnych nurtach terapeutycznych. Szczególnie skuteczne okazują się:
- Terapia somatyczna – skupia się na reakcjach ciała i odczytywaniu sygnałów płynących z układu nerwowego.
- EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) – metoda integrująca wspomnienia z traumatycznymi emocjami, pozwalająca je „odkleić” od bieżącego życia.
- Terapia traumy w nurcie psychodynamicznym lub humanistycznym – skupiona na emocjach, relacjach i przeżyciach wewnętrznych.
- Terapia zorientowana na ciało (np. SE – Somatic Experiencing) – pomaga wyregulować układ nerwowy, „rozmrozić” zamrożone emocje.
Nie mniej ważne są elementy takie jak:
- budowanie poczucia bezpieczeństwa,
- nauka rozpoznawania i regulowania emocji,
- odbudowywanie zaufania – do siebie i innych.
Trauma zaniedbania – kiedy ból nie ma słów
Szczególnym przypadkiem, często pomijanym, jest trauma zaniedbania – brak troski, uwagi, obecności. Dziecko, które nie miało kogoś, kto odzwierciedlał jego emocje, może w dorosłym życiu nie wiedzieć, kim jest, co czuje, czego potrzebuje. To niewidzialna rana, która wpływa na relacje, poczucie wartości, zdrowie psychiczne i fizyczne.
Właśnie dlatego tak ważne jest, by specjalista pracujący z traumą widział więcej niż tylko objawy – by umiał czytać między wierszami i rozpoznawać cierpienie, nawet jeśli nie zostało wyrażone słowami.
Psycholog traumy – wsparcie, które daje nadzieję
Leczenie traumy nie oznacza zapomnienia. Oznacza życie z większą lekkością, bez ciągłego napięcia, bez powtarzania tych samych schematów. Oznacza momenty ulgi. Spokojniejszy oddech. Odzyskiwanie siebie – powoli, z szacunkiem do tego, co było.
Jeśli czujesz, że coś z przeszłości wciąż Cię trzyma, wpływa na Twoje decyzje, relacje, emocje – to nie musi tak wyglądać już zawsze. Psycholog traumy pomoże Ci zrozumieć, co się dzieje, i krok po kroku odbudować życie, które będzie Twoje. Bez ciężaru przeszłości.