Trauma to doświadczenie, które potrafi zmienić sposób, w jaki postrzegamy siebie, innych ludzi i świat. Może sprawić, że nawet codzienne sytuacje wydają się zagrażające, a relacje międzyludzkie stają się źródłem lęku zamiast wsparcia. Uwalnianie traumy to proces, który wymaga czasu, cierpliwości i odpowiednich narzędzi. Co mówią o nim badania psychologiczne?
Dlaczego trauma tak głęboko wpływa na nasze życie?
Bessel van der Kolk, jeden z czołowych badaczy traumy, zauważa, że dla osób zmagających się z jej skutkami świat może stać się obcą planetą:
“Nie trzeba mieć za sobą historii traumy, żeby czuć się niepewnie, a nawet panikować na przyjęciu pełnym nieznajomych, ale trauma może zmienić cały świat w obcą planetę.”
To dlatego osoby doświadczające traumy często mają trudność w budowaniu relacji, odczuwają chroniczny stres i niepewność, a ich ciało jest w ciągłym stanie gotowości do obrony. Kluczowe w procesie zdrowienia jest więc przywrócenie poczucia bezpieczeństwa – zarówno na poziomie emocjonalnym, jak i fizycznym.
Uwalnianie traumy – Znaczenie wsparcia społecznego
Jednym z najskuteczniejszych sposobów radzenia sobie ze skutkami traumy jest wsparcie społeczne. Badania wykazują, że społeczność może stanowić najlepszą ochronę przed długotrwałymi skutkami stresu i traumy. Jednak samo przebywanie wśród ludzi nie wystarczy – istotna jest wzajemność i autentyczne relacje.
Jak pisze van der Kolk:
“Podstawową sprawą jest wzajemność: to, że jest się naprawdę zauważonym i słuchanym, uczucie, że ktoś ma nas w sercu i w umyśle.”
Bycie częścią wspierającej społeczności nie oznacza jedynie obecności innych ludzi – chodzi o głęboką relację, która daje poczucie, że jesteśmy ważni i akceptowani. Dla wielu osób doświadczających traumy to właśnie relacje międzyludzkie stają się kluczowym elementem zdrowienia.
Uwalnianie traumy – metody pomagające odzyskać równowagę
Proces uwalniania traumy może wyglądać różnie w zależności od osoby i rodzaju doświadczonego urazu. Istnieje jednak kilka metod, które pomagają przywrócić poczucie bezpieczeństwa i zbudować nowe strategie radzenia sobie ze stresem.
1. Terapia somatyczna – praca z ciałem
Trauma często pozostawia ślad nie tylko w psychice, ale i w ciele. Praca nad nią wymaga więc podejścia, które uwzględnia również reakcje fizyczne. Techniki takie jak joga, ćwiczenia oddechowe czy terapia EMDR pomagają uwolnić napięcia nagromadzone w organizmie.
2. Mindfulness i regulacja emocji
Świadoma obecność, techniki uważności i medytacja pozwalają stopniowo przywrócić kontrolę nad reakcjami emocjonalnymi. Pomagają również zmniejszyć stres i lęk, które często towarzyszą osobom doświadczającym skutków traumy.
3. Terapia oparta na relacjach
Trauma często niszczy zaufanie do innych, dlatego jednym z kluczowych aspektów zdrowienia jest odbudowa bezpiecznych relacji. Terapia indywidualna lub grupowa może pomóc w przepracowaniu lęków związanych z bliskością i otwartością na innych.
Czy trauma zawsze zostawia trwały ślad?
Choć doświadczenia traumatyczne mogą głęboko wpłynąć na nasze życie, nie oznacza to, że nie możemy się z nimi uporać. Jerome Kagan, psycholog z Harvardu, zauważył kiedyś, że:
“Na każdy akt okrucieństwa na tym świecie przypadają setki drobnych aktów dobroci i więzi. Prawdziwą naturą naszego gatunku jest prawdopodobnie dobro a nie zło.”
To zdanie niesie ze sobą ważne przesłanie – nawet jeśli trauma sprawiła, że świat wydaje się niebezpiecznym miejscem, wciąż istnieje przestrzeń na odbudowę, wsparcie i bliskość. Uwalnianie traumy to nie tylko walka z przeszłością, ale także odnajdywanie nowych sposobów na doświadczanie życia w pełni.
Proces zdrowienia wymaga czasu, ale dzięki odpowiednim narzędziom i wsparciu możemy odzyskać poczucie bezpieczeństwa i nauczyć się na nowo ufać sobie i innym.